ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో భూ సంస్కరణల సంచలనం (Land Reforms): పేదలకు న్యాయం, భూ యజమానులకు ఊరట! Andhra Reporter

ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వం పేదలకు మరియు నిజమైన భూ యజమానులకు న్యాయం చేయాలనే లక్ష్యంతో ఒక చారిత్రాత్మక నిర్ణయం తీసుకుంది. ప్రయివేట్ భూములను నిషేధ ఆస్తుల జాబితా (prohibited assets list) నుంచి తొలగించేందుకు రాష్ట్ర రెవెన్యూ, రిజిస్ట్రేషన్ & స్టాంప్స్ శాఖ మంత్రి అనగాని సత్యప్రసాద్ (Anagani Satyaprasad) గత నెల 17వ తేదీన ఒక మెమో విడుదల చేశారు. ఈ నిర్ణయం రాష్ట్రంలో భూమి సమస్యలను పరిష్కరించే దిశగా ఒక ముందడుగుగా నిలుస్తోంది. ఈ వ్యాసంలో, ఈ నిర్ణయం యొక్క వివరాలు, దాని ప్రభావం, మరియు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వం తీసుకుంటున్న తాజా చర్యలను (latest Andhra Pradesh news) విశ్లేషిస్తాము.

గ్రామ కంఠ భూములకు విముక్తి: భూ హక్కులలో మార్పు (Land Rights)

శాసనసభలో ప్రశ్నోత్తరాల సందర్భంగా మంత్రి అనగాని సత్యప్రసాద్ మాట్లాడుతూ, పంచాయతీల్లో గ్రామ కంఠాల్లో ఉన్న ప్రయివేట్ వ్యక్తుల ఆస్తులను నిషేధ జాబితా నుంచి తొలగించాలని అధికారులకు ఆదేశాలు జారీ చేసినట్లు వెల్లడించారు. ఈ చర్య ద్వారా సామాన్య ప్రజలకు తమ భూములపై న్యాయమైన హక్కులు (land rights) కల్పించే లక్ష్యం ఉంది. 2015లో అప్పటి ప్రభుత్వం 187 జీవో ద్వారా సామాజిక ఆస్తులు (social assets) మినహా మిగిలిన భూములను తొలగించేందుకు నిర్ణయం తీసుకున్నప్పటికీ, గత ప్రభుత్వం రీ సర్వే (land resurvey) పేరుతో 4,157 ఎకరాల భూమిని నిషేధ జాబితాలో చేర్చింది. దీని వల్ల సామాన్య రైతులు మరియు భూ యజమానులు అనేక ఇబ్బందులు ఎదుర్కొన్నారు.

మంత్రి మాట్లాడుతూ, “గత ప్రభుత్వం తీసుకున్న నిర్ణయాలు పేదలకు న్యాయం చేయలేదు. ఇప్పుడు మేము ఈ లోపాలను సరిదిద్ది, ప్రయివేట్ భూములను తొలగించేందుకు స్పష్టమైన మార్గదర్శకాలు (guidelines) రూపొందించాము” అని తెలిపారు. ఈ నిర్ణయం 2025 మార్చి 7 నాటికి రాష్ట్రవ్యాప్తంగా అమలులోకి వచ్చింది, దీని ఫలితంగా వేలాది మంది భూ యజమానులకు ఊరట లభించింది.

అక్రమ భూముల క్రమబద్ధీకరణ: ఒక ఏడాది గడువు

ప్రభుత్వ భూములను ఆక్రమించి ఇళ్లు నిర్మించుకున్న వారికి క్రమబద్ధీకరణ (regularization) సౌకర్యం కల్పించేందుకు ప్రభుత్వం ముందుకు వచ్చింది. ఈ పథకం కింద ఆక్రమణదారులు తమ ఆస్తులను చట్టబద్ధం చేసుకోవడానికి ఒక సంవత్సరం గడువు (one-year deadline) ఇచ్చినట్లు మంత్రి ప్రకటించారు. ఈ చర్య ద్వారా పేదలు మరియు అవసరమైన వారికి తమ ఆస్తులపై హక్కులు (property rights) స్థిరీకరించే అవకాశం కలుగుతుంది.

2025 ఫిబ్రవరి 8న ది హిందూ పత్రికలో ప్రచురితమైన వార్త ప్రకారం, ఈ క్రమబద్ధీకరణ ప్రక్రియను సులభతరం చేయడానికి మీసేవ కేంద్రాలు (MeeSeva centers) మరియు గ్రామ, వార్డు సచివాలయాలలో దరఖాస్తులు స్వీకరిస్తారు. ఈ పథకం ద్వారా మహిళా లబ్ధిదారుల పేరిట భూమి టైటిల్స్ (land titles) జారీ చేయడం కూడా ప్రభుత్వ లక్ష్యంగా ఉంది, ఇది మహిళా సాధికారత (women empowerment) దిశగా ఒక ముందడుగు.

గత ప్రభుత్వ లోపాలపై విమర్శలు

మంత్రి అనగాని సత్యప్రసాద్ గత ప్రభుత్వం చేపట్టిన భూముల రీ సర్వే (land resurvey) అనేక లోపాలతో నిండి ఉందని విమర్శించారు. “గత ప్రభుత్వం రీ సర్వే పేరుతో రాష్ట్రవ్యాప్తంగా 4,157 ఎకరాల భూమిని నిషేధ జాబితాలో చేర్చింది, దీని వల్ల భూ యజమానులకు న్యాయం జరగలేదు” అని ఆయన ఆరోపించారు. ఈ లోపాలను సరిదిద్దేందుకు ప్రస్తుత ప్రభుత్వం సమగ్ర రీ సర్వే (comprehensive resurvey) చేపట్టి, భూమి సమస్యలను పరిష్కరించేందుకు కట్టుబడి ఉందని స్పష్టం చేశారు.

2025 మార్చి 4న డెక్కన్ క్రానికల్‌లో ప్రచురితమైన వార్తలో, మంత్రి సత్యప్రసాద్ రాష్ట్రంలోని అన్ని జిల్లాల్లో మూడేళ్లలో రీ సర్వే పూర్తి చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నట్లు తెలిపారు. ఈ ప్రక్రియ ద్వారా భూమి రికార్డులను శుద్ధి చేసి, వివాదాలను తగ్గించడం ఉద్దేశంగా ఉంది.

భూ హక్కులపై (Land Rights) దృష్టి

ప్రభుత్వ భూములను రక్షించేందుకు రెవెన్యూ శాఖ తహసీల్దార్లకు అక్రమ రిజిస్ట్రేషన్లను రద్దు చేసే అధికారం (authority to cancel illegal registrations) ఇచ్చింది. ఈ నిర్ణయం కూడా ప్రయివేట్ భూముల తొలగింపు మరియు భూ యజమానులకు న్యాయం చేయడంలో భాగంగా చూడవచ్చు. మంత్రి సత్యప్రసాద్ ఈ సందర్భంగా, “తహసీల్దార్లు అక్రమ రిజిస్ట్రేషన్ డాక్యుమెంట్లను గుర్తించి, సబ్-రిజిస్ట్రార్లకు పంపడం ద్వారా ప్రభుత్వ భూములను కాపాడతారు” అని పేర్కొన్నారు.

అదనంగా, 2025 ఫిబ్రవరి 1 నుంచి రాష్ట్రంలో కొత్త భూమి రిజిస్ట్రేషన్ విలువలు (new registration values) అమలులోకి వచ్చాయి. ఈ సవరణలు మార్కెట్ విలువలకు అనుగుణంగా రిజిస్ట్రేషన్ ఛార్జీలను సమన్వయం చేయడానికి ఉద్దేశించినవి. అమరావతి రాజధాని ప్రాంతంలో మాత్రం ఈ విలువలు మారలేదని మంత్రి జనవరి 28న ప్రకటించారు.

భూ సంస్కరణల భవిష్యత్తు: పేదలకు ఆధారం

ప్రయివేట్ భూముల తొలగింపు నిర్ణయం ద్వారా ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వం భూ సంస్కరణలలో (land reforms) కొత్త అధ్యాయాన్ని ప్రారంభించింది. ఈ చర్యలు పేదలకు ఆర్థిక స్థిరత్వం (economic stability) మరియు భూ యజమానులకు స్పష్టమైన హక్కులను (land ownership rights) అందించడంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. 2025-26 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ బడ్జెట్‌లో (Andhra Pradesh Budget 2025) భూమి సంస్కరణలకు ప్రత్యేక నిధులు కేటాయించే అవకాశం ఉందని రాష్ట్ర ఆర్థిక శాఖ వర్గాలు సూచిస్తున్నాయి.

మంత్రి సత్యప్రసాద్ మాట్లాడుతూ, “మా ప్రభుత్వం ‘స్వర్ణాంధ్ర 2047’ (SwarnaAndhra 2047) లక్ష్యంతో పనిచేస్తోంది. భూమి సమస్యల పరిష్కారం ఈ లక్ష్యంలో ఒక ముఖ్యమైన అంశం” అని అన్నారు. ఈ ప్రయత్నాలు రాష్ట్రంలో సుస్థిర అభివృద్ధి (sustainable development) మరియు సామాజిక న్యాయం (social justice) సాధించే దిశగా అడుగులు వేస్తున్నాయి.

ముగింపు: భూ హక్కుల (Land Rights) దిశగా ఒక ముందడుగు

ప్రయివేట్ భూములను నిషేధ జాబితా నుంచి తొలగించడం, అక్రమ ఆక్రమణల క్రమబద్ధీకరణ, మరియు సమగ్ర రీ సర్వే—ఈ మూడు చర్యలు ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో భూమి సంస్కరణలకు బలమైన పునాది వేస్తున్నాయి. పేదలకు న్యాయం చేయడం, భూ యజమానులకు హక్కులు కల్పించడం ద్వారా ప్రభుత్వం సామాజిక సమానత్వం (social equality) సాధించే దిశగా పనిచేస్తోంది. 2025 మార్చి 7 నాటి తాజా వార్తల ప్రకారం, ఈ నిర్ణయాలు రాష్ట్ర ప్రజల నుంచి సానుకూల స్పందనను పొందుతున్నాయి. ఈ ప్రయాణంలో ప్రతి పౌరుడికీ భూమిపై న్యాయమైన హక్కు లభించేలా చూడడమే లక్ష్యంగా ఉంది.ప్రయివేట్ భూముల తొలగింపుతో పేదలకు న్యాయం: ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో భూమి సంస్కరణలు (Land Rights)